همایش افلاطون - سهروردی و سخنان دکتر خاتمی

رییس مرکز بین المللی گفت وگوی تمدن ها، جناب آقای سید محمد خاتمی:

سرگذشت فیلسوف شهید شیخ شهاب الدین اشراق سهروردی، نماد روشن سرنوشت فلسفه در جهان اسلام است. متن پیام رییس جمهور سابق به این همایش:

با اشتیاق لحظه شماری می کردم تا در جمع مبارک اساتید و دانشمندان حضور یابم و از محضزشان کسب فیض کنم. متاسفم که بیماری زمین گیر شده ای که ره آورد سفر اخیرم به مالزی بود، توفیق را از من گرفت. با پوزش فراوان از دست اندرکاران همایش افلاطون – سهروردی و نیز همه استادان و عالمان شرکت کننده در آن ؛ به نشانه ادای احترام و عرض ارادت چند نکته را یاد آوری می کنم.

سرگذشت فیلسوف شهید شیخ شهاب الدین اشراق سهروردی، نماد روشن سرنوشت فلسفه در جهان اسلام است. که همواره در حاشیه و انزوا قرار داشت و جا دارد بپرسیم چرا فلسفه و حکمت که بر تعقل و خرد ورزی استوار است ، هیچ گاه جای موثری در ذهن و زندگی مسلمانان پیدا نکرد و به عکس شریعت که همواره قدر دیدو و در صدر نشست ، فلسفه همواره  دربدری را تجربه کرد و حتی از عرفان و تصوف که آن نیزمغضوب تشرع و ظاهرگرایی یا بهتر است بگوییم ظاهر پرستی قرار داشت، از اقبال محکم تری برخوردار بود. شیخ شهید که با بلوغ و ابتکار کم مانند خود، بسیاری از بن بست های فلسفه مشاء را شکست؛ اجازه نیافت که از مرحله جوانی به میانسالی بگذرد و قربانی جهل و جور شد؛ که جز در تاریکی، امکان ادامه حیات را ندارد و چراغ خردورزی و دانایی را  بزرگترین دشمن خود به حساب می آورد و جوان مرگی بهره کسی است که دانایی و خردورزی را برگزیده است.

سرگذشت امروزمان نیز تامل برانگیز است. هم اکنون قرن هاست که از ظهور برزگانی چون ابن سینا ، شیخ اشراق، صدر المتالهین و ... محروم هستیم و گرفتار یک بلا تکلیفی بزرگ تاریخی در حوزه های آنچه فلسفه اسلامی نام گرفته است، بزرگترین فلسفه دانان دست بالا ، شارحان قابل اعتماد و معلمان افکار و اندیشه های بزرگانی چون صدرا هستند. و بزرگان مشتغل به فلسفه جدید نیز در نهایت بازگو کنندگان امین بزرگانی هستند که درخت فلسفه را در غرب پربار کرده اند.

آیا می توان انتظار ظهور فیلسوف یا فییلسوفانی را کشید که نحوه نگاهمان را به عالم و آدم تغییر دهد و به تبع  این تغییر، زندگیمان در همه عرصه های آن دگرگون شود.-